Obecnie na rynku usług terapeutycznych można znaleźć ogromną liczbę metod, które obiecują szybką zmianę, całkowitą transformację życia i rozwiązanie trudnych problemów emocjonalnych. Wiele z nich niestety nie ma żadnych podstaw naukowych, a mimo to przyciągają ludzi w poszukiwaniu wsparcia i nadziei. Jakie są to metody, dlaczego są popularne i jakie mogą być ich konsekwencje? Przyjrzyjmy się bliżej.
Przykłady metod nieopartych na dowodach naukowych
Do metod, które nie mają potwierdzenia w badaniach naukowych i często są promowane przez osoby bez formalnego wykształcenia psychologicznego czy terapeutycznego, należą m.in.:
- Ustawienia systemowe według Hellingera – metoda, która zakłada, że problemy psychiczne wynikają z nierozwiązanych konfliktów rodowych i mogą być „ustawiane” w grupowej inscenizacji. Nie ma żadnych dowodów na skuteczność tej metody, a wręcz wskazuje się na ryzyko retraumatyzacji.
- Totalna biologia/biologika – koncepcja sugerująca, że choroby wynikają z nierozwiązanych konfliktów psychicznych. Może prowadzić do rezygnacji z konwencjonalnej opieki medycznej.
- Hipnoza regresyjna do poprzednich wcieleń – zakłada, że obecne problemy wynikają z wydarzeń z „poprzednich żyć”. Nie istnieją żadne naukowe podstawy do uznania tego podejścia za skuteczne.
- Recall Healing – połączenie totalnej biologii i hipnozy, które rzekomo umożliwia „uzdrowienie” poprzez odkrywanie ukrytych konfliktów rodzinnych.
- Terapia kwantowa – oparta na błędnej interpretacji fizyki kwantowej, sugerująca, że zmiana myślenia może bezpośrednio wpływać na materię.
- Techniki uzdrawiania energetycznego – np. reiki, bioterapia, uzdrawianie praniczne – nie mają potwierdzenia w badaniach naukowych i mogą dawać jedynie efekt placebo.
Dlaczego te metody są popularne?
Mimo braku dowodów naukowych, wiele osób decyduje się na tego typu terapie. Dlaczego?
- Łatwa dostępność – Często nie wymagają długotrwałego zaangażowania ani diagnozy.
- Obietnica szybkiej poprawy – W przeciwieństwie do psychoterapii, która wymaga pracy nad sobą, te metody obiecują „magiczne” uzdrowienie.
- Unikanie odpowiedzialności za zmianę – Wiele osób woli wierzyć, że ich problemy wynikają z czynników zewnętrznych, a nie z własnych przekonań czy nawyków.
- Efekt placebo – Wiara w skuteczność metody może faktycznie wywołać subiektywną poprawę samopoczucia.
- Marketing i wpływ autorytetów – Niektóre osoby promujące te metody mają silny wpływ na swoich odbiorców.
Jakie mogą być konsekwencje korzystania z takich terapii?
Nie wszystkie metody alternatywne są szkodliwe, jednak warto mieć świadomość potencjalnych zagrożeń:
- Strata pieniędzy – Wiele osób inwestuje duże sumy w nieefektywne sesje.
- Strata czasu – Czas poświęcony na nieskuteczną terapię mógłby być przeznaczony na sprawdzoną metodę.
- Zawiedzione nadzieje – Jeśli obiecane efekty nie pojawiają się, może to prowadzić do frustracji i poczucia bezradności.
- Opóźnienie prawdziwej terapii – Osoby korzystające z takich metod często rezygnują z pomocy specjalistów stosujących sprawdzone metody.
Czy korzystanie z takich metod jest złe?
Nie oceniamy i też namawiamy by nie oceniać osób, które wybierają te czy inne alternatywne metody. Każdy ma prawo do poszukiwania sposobów na poprawę swojego samopoczucia i ma prawo poczuć się lepiej mimo braku naukowych podstaw. Jeśli dana metoda sprawia, że tak jest i nie wpływa negatywnie na Twoje życie, to świetnie! Masz pełne prawo z niej korzystać. Kluczowe jest jednak świadome podejście i edukacja na ten temat.
W Instytucie Psychoterapii jest dla nas ważne, byśmy mogli osiągać cele i poprawiać funkcjonowanie każdej osoby, z którą pracujemy dlatego bardzo dbamy o to, aby nasi pacjenci otrzymywali pomoc opartą na badaniach naukowych. Chcemy, by Twoja terapia działała – a raczej, żebyś Ty działał/a lepiej dzięki terapii. Psychoterapia jest procesem wymagającym, ale też dającym trwałe efekty – to nie magia, ale praca nad sobą. Jeśli chcesz skorzystać z profesjonalnej pomocy, zapraszamy do kontaktu!